Freitag, 18. Juli 2025

Sep unikaj germanaj vortoj

La germana jutubisto "Der Germanistiker" prezentis filmon pri sep unikaj vortoj, kiuj estas propraj al la germana lingvo. Jen ili:

Heimweh, Verschlimmbessern, Erklärungsnot, bettfertig, sturmfrei, Ohrwurm, Schadenfreude. 

Krom tiuj li uzas la esprimon "alle Jubeljahre". 

"Heimweh" troviĝas en la vortaro de E.-D. Krause (Großes Wörterbuch Deutsch-Esperanto. Hamburg: Buske 2007.):  hejmsopiro (Oni sopiras pri io perdita.), hejmveo, sopiro al la patrujo.

"Verschlimmbessern" - Mi tradukas per aĉe plibonigi aŭ eble pli trafe: "aĉplibonigi".

"Erklärungsnot, in Erklärungsnot sein oder kommen" - Neceso de klarigo; esti en prema situacio, ĉar oni devas klarigi ion, kion oni ne volas aŭ ne povas klarigi; seniĝi je klarigoj. Mi ne povas esperantigi la esprimon per unu aŭ du vortoj. En la ĉirkaŭo de ĉi tiu temo Google Translator proponis "esti perdoplena" (to be at a loss) "je klarigoj". 

"bettfertig" - tutsimple: litopreta, preta por enlitiĝo, dormopreta.

"sturmfrei" estas vorto komplika laŭ signifo. Origine ĝi estis eco de fortikaĵo aŭ kastelo, kiun oni ne povas konkeri per armita sturmo. En studenta lingvaĵo ĝi ricevis novan signifon: ĉambro aŭ loĝejo vizitebla liberenemalhelpate de gepatroj aŭ dommastroj.

"Ohrwurm" (la besteto forfikulo) estas facile encerbigebla melodio. Ĝi rampas kiel forfikulo tra la orelo en la cerbon kaj restas tie neforigebla.

"Schadenfreude" troviĝas en la vortaro de E.-D. Krause (Großes Wörterbuch Deutsch-Esperanto. Hamburg: Buske 2007.): malica ĝojo.

"alle Jubeljahre" signifas tre malofte aŭ literatur-lingve: unufoje en jardeko.


(Por germanoj: Vi trovas la tradukojn en mia vortaro: http://www.tiny.cc/vortaro )