Impresoj de Amrum (2)

Ne nur nuboj super Norda Maro estas belaj. Kelkfoje min ravas ĉielarkoj:

Ĉielarko super la haveno de Amrum.

---

Turistoj volonte venas dum somero, sed pli kaj pli da ili vizitas la insulon ankaŭ en aliaj jarsezonoj. Tiam povas esti, ke nebulo kovras la pejzaĝon.Mi ŝatas la insulon je ĉia vetero. Egale, ĉu suno brilas, ĉu neĝo kovras la stratojn, ĉu frostego glaciigas la maron – mi faras miajn promenojn kaj ĝojas.
 

Tra nebul-kovritaj dunoj serpentumas ligna vojo.

Tio estas vido al la maro – se ne estas nebulo.

---

Kompreneble okaze de kristnaska festo la insulanoj starigas ornamitajn koniferojn en siajn domojn kaj apud la stratojn. La tradicia artaĵo tamen estas la frisa arko. Vi povas vidi ĝin ĉi tie ĉe la haveno de Wittdün …

kaj en modifita formo (kruco antataŭ arko) super la enirejo al domo:

Kunmetaĵoj:

•  art·aĵ·o
• ĉiel·ark·o
• en·ir·ej·o
• frost·eg·o
• glaci·ig·i
• insul·an·o
• jar·sezon·o
• kelk·foj·e, kompren·ebl·e, krist·nask·o
• serpent·um·i, star·ig·i

Atenco en Berlin

Laŭ la ĝisnunaj informoj (mateno de 2016-12-20) en Berlin, ĉefurbo de Germanio, okazis multviktima atenco.

La atenconto ŝtelis polan trenkamionon kun selkuplita remorko, mortigis ties ŝoforon kaj intence veturigis la veturilon ŝarĝo de ŝtaltuboj en la kristnaskan bazaron ĉe »Gedächtniskirche« (Kaiser-Wilhelm-Memor-Preĝejo) ĉirkaŭ la dudeka horo de lundo, 2016-12-19. Mortis 12 homoj, eble kvindek vundiĝis. La atencinto fuĝis for de la atencejo, sed estis kaptata post nelonge.

Laŭ nekonfirmitaj informoj li eniris en Germanion fine de decembro 2015 kiel fuĝinto el Pakistanio aŭ Afganio, aŭ laŭ aliaj fontoj en februaro 2016. La polico jam konis lin pro pluraj malgravaj krimoj. Li uzis diversajn falsnomojn. Tamen ne estas klare, ĉu la arestito vere estas la atencinto.

Klarige: La amasa alveno de fuĝintoj (inter 800 000 ĝis 1,5 milionoj depende de la politika pozicio) je 2015 en Germanio estis fakte nesolvebla tasko por la limpolico. Multaj homoj venis sen aŭ kun falsaj dokumentoj, aliaj tute ne registriĝis, sed supozeble malaperis en la grandaj urboj. La registrado okazis ĉefe laŭ la informoj, kiujn la fuĝintoj donis. Laŭ mia scio oni ne prenis fingropremaĵojn aŭ sangon por identigi iun (tiucele oni bezonas juĝistan ordonon en Germanio, kaj tiu donas la ordonon nur en kazo de serioza suspekto pri krimo).

La Kaiser-Wilhelm-Memor-Preĝejo (popolnome »Gedächtniskirche«; Kaiser Wilhelm = imperiestro Wilhelm Ia) estas fama preĝejo en la centro de Berlin. Ĝi troviĝas sur la placo Breitscheidplatz inter la stratoj Kurfürstendamm, Tauentzienstraße kaj Budapester Straße en la urboparto Berlin-Charlottenburg.

La reagoj ĉe tvitero kelkfoje sonis al mi strangaj:

• »Ĝi estiĝas teroro, ĉar ni nomas ĝin teroro.« (Kio alia ĝi estas, ĉu kultura pliriĉiĝo?)
• »Mi atendas la morgaŭajn novaĵojn.« (Eble ĉio estis nur falsinformo? Ĉu vero estas nur tio, kion la gazetaro kaj la partio nomis tiel?)
• "Kio instruis al ni la jaro 2016, tio validas ankaŭ ĉi-nokte: Ĵurnalismo estu nur tiel rapida, kiel ĝi povas esti bona. (Tute sensenca parolveziko, kiun mi ne komprenas. Tion skribis profesia ĵurnalisto.)

La esperantistoj kaj la teroro

Mi enŝovas tiun rimarkon ĉi tie, kvankam ne estas certe, ke la ĵusa atenco en Berlin havis terorisman kaŭzon. Preparante alian artikolon, mi rimarkis, ke la esperantistoj havas strangan rilaton al terorismo. Tio pruvis al mi la artikolo pri la Pariza spektaklejo Bataclan. La artikolo enhavas nenian mencion pri la terora atenco de 2015-decembro-13. Ekzistas ligilo al la artikolo Atencoj de novembro 2015 en Parizo, sed ankaŭ(!) ĉi tiu ne raportas pri la atenco kontraŭ Bataclan. La koncerna alineo havas nur titolon, sed nenian enhavon. Tro multaj esperantistoj tro malmulte interesiĝas pri la ekstera mondo. Kial la mondo interesiĝu pri la esperantistoj?

Postskribo (2916-12-21)

• La suspektito el Pakistanio estas malarestita. La atencinto plu estas nekonata.
• La teror-organizo »Islama Ŝtato« pretendas la atencon por si.

Memore pri Otto Haar

Kutime mi ne publikigas artikolojn pri Esperanto-temoj. Tamen ĉi-foje mi faras escepton.

En la malgrandaj urboj de Slesvig-Holstinio rapide disfamiĝas la fakto, ke iu okupiĝas pri Esperanto. Kutimaj komentoj estas: „Ho, ĉu tio ankoraŭ ekzistas?“ Kaj: „Jes, estis iam iu, kiu same okupiĝis pri ĝi.“ Kaj kiu estis tiu? Ĉi tie sur Amrum vivis Otto Haar en la vilaĝo Süddorf (hodiaŭ apartenanta al la urbo Nebel).

Mi estiĝis scivola pri tiu nomo. Mia ĝenerala intereso pri historio kaj speciale pri la historio de la Esperanto-Movado kaŭzis, ke mi havas malgrandan kaj modestan kolekton de malnovaj libroj kaj revuoj, inter alie „La Praktiko“. Ĝi estis la revuo de la Internacia Cseh-Instituto kaj aperis de 1932 ĝis 1941 kaj de 1946 ĝis 1970.

Ĝi unuafoje raportis en 1933 pri Otto Haar. Tiam li gvidis en Flensburg Esperanto-kursojn por senlaboruloj [La Praktiko, Den Haag, 1933/2, pĝ. 9]. En 1934 ni sciiĝas, ke la Dana Esperanto-Instituto invitis lin por gvidi kursojn laŭ la Cseh-metodo [La Praktiko, Den Haag, 1934/12, pĝ. 7]. Tiutempe en Danujo laboris ses eksterlandaj Cseh-instruistoj.

En 1935 „La Praktiko“ denove raportas pri Otto Haar. Li estiĝis internacia instruisto de la Internacia Cseh-Instituto en la Esperanto-domo de Arnhem kaj gvidas Esperanto-kursojn en la danaj urboj Odense, Nyborg kaj Glamsberg, poste en Hammel, Bjerringbro, Langaa, Söften kaj Lillering [La Praktiko, Den Haag, 1935/3, S. 7; 1935/9, S. 11; 1935/10, S. 11].

Lia plua agado estas nekonata. Sekva vivosigno estas lia laboro sur la insulo Amrum en la ĉarpentejo de majstro Tadsen. La hodiaŭa posedanto Jürgen Tadsen kiel infano konataĝis kun li. En la metiejo ankoraŭ ekzistas lia ĉarpentista hakilo. Otto estis edzo de Amrum-anino kaj vivis kun ŝi en „Haus Espero“. La domo ankoraŭ ekzistas, la signo kaj la surskribo nun mankas.

Lia tombo troviĝas sur la tombejo de Nebel apud la preĝejo de St. Clemens.

Mi kore dankas sinjorinojn Marlies Tadsen, kiu ne forgesis nian amikon Otto Haar dum la pasintaj jardekoj, kaj Wilma Blechenberg, kiu afable disponigis al mi la foton de „Domo Espero“.

Noto: La Cseh-metodo estas speciala metodo por la instruado de Esperanto. Oni ne uzas lernolibrojn, nek nacilingvon, sed peras ŝablonajn frazojn.

Adiaŭo de cikonio

Nia amiko Rainer Haupt el Hamburg tradukis la jenan poemon:

Sur la rando de la nesto staras cikonio
dirante al sia ido: »Aŭskultu!,
baldaŭ mi flugos for al Afriko,
lastjare mi jam estis tie.

Se vi iras kun mi, tiam lernu flugadon,
alikaze la vintro turmentos vin
baldaŭ per neĝo kaj glacio,
pri tio vi scias ankoraŭ nenio.

Ekflugu ĝustatempe,
ne restu longe en la nesto.
La somero pasos baldaŭ.
Mi revenos nur en majo.

Do skuu la plumaron!
Mi revidos vin en Afriko,
ĉar mi nun ekflugos
kaj serĉos belloĝejon.«

Al la homoj klakas Adebar:
»Ĝis revido venontjare.
Volonte mi revenos al vi ĉiuj,
nun fartu pli bone; multe da feliĉo!«

(Adebar estas la personiga nomo de cikonio en germanaj fabloj.)

Hesto - pejzaĝa formo en norda Germanio

En norda Germanio, Nederlando, Danlando kaj Flandrio ni trovas formon de surfaco de la pejzaĝo, kiu nomiĝas "hesto". En naciaj lingvoj oni diras "Geest" aŭ "Gest".

Hesto estiĝis dum la pasinta glaciepoko, kiam sedimentiĝis tavoloj de sablo. Hesta pejzaĝo estas pli alta ol la ĉirkaŭaĵo. Ĝenerale la grundo estas sabloplena, seka kaj malfekunda, sur ĝi ofte kreskas pinoj aŭ erikoj. Homoj vivas sur hesto jam delonge, ĉar ĝi ŝirmas ilin kontraŭ ŝtormondegoj. Kamparanoj kultivas ĉi tie terpomojn.

Hesta pejzaĝo kun dunoj (prilaborita foto)

 
Kontrasta pejzaĝo estas marsko, kiu estas plata sen naturaj altaĵoj. La homoj uzas marskojn por agrikulturo, ĉar ĝi estas tre fekunda.

Impresoj de Amrum (1)

Mi tre ŝatas la nubojn super Norda maro. Jen bonŝanca foto kun granda nubo kaj pramo.

En decembro 2015 sin anoncis malbona vetero.

Pluvo en malproksimeco

 

---

Laboroj je la hidraŭlikaj instalaĵoj de la albordiĝejo de Wittdün sur Amrum. La ponto, sur kiu la pasaĝeroj en- kaj eliras, hidraŭlike leviĝas kaj malleviĝas depende de la akvonivelo.

Ĝis revido sur Amrum!, deziras la surskribo.

---

Elrigardejo meze de la dunoj:

Inter la dunoj estas malgrandaj lagoj kaj marĉejoj:

Ekskurso al Mønsted (DK)

Feriado en Limfjord, regiono en la norda parto de Jutlando (Danlando). 

Ekskurso kondukis min kaj mian edzinon en la kalkfosaĵojn de Mønsted. Tio estis nia dua tiucela vizito, ĉi-foje ni kunhavis gumbotojn kaj fortan poŝlampon.

Antaŭ pli ol mil jaroj la danoj akceptis kristanecon. Parto de la nova religio estis kirkoj, la kristanaj preĝejoj. La kirkojn oni konstruis el ŝtono.

La materialo, per kiu oni kungluis la ŝtonojn, estis mortero, tiam tute nova konstru-materialo en Danlando. Por fari morteron oni bezonis kalkon, kiun oni bruligis (estiĝas neestingita aŭ bruligita kalko) kaj poste estingis per akvo (estiĝas estingita kalko). Per aldono de sablo estiĝas (kalk-)mortero, kaj kombinaĵo de kalko, sablo kaj cemento estas kalkcementa mortero.

La urbo Mønsted troviĝas dek ok kilometrojn de Viborg, kiu estis en mezepoko kvazaŭa ĉefurbo de Jutlando. Sub Mønsted oni trovis monton de kalko. Ĝis tiam ĝi estis senutila ŝtono, sed nun estiĝis fonto de enspezoj por la kamparanoj. La laboro en la kalkejo kaj la bruligado de kalko estis ilia dua profesio. La teknikojn por bruligado de kalko alportis al Danlando la monakoj venantaj kun la kristaneco.

Malsupren!

Konstruema episkopo kaj riĉa urbanaro en Viborg estis la kaŭzo, ke Mønsted ĉiam havis klientojn. Viborg havas nuntempe dek du kirkojn, ĉefkirkon, monakejojn kaj multajn domojn.

Akvo en la galerioj

En la dek-sesa jarcento, en tempo de malprospera konjunkturo de Viborg, oni liveris al tute alia merkato. Nun la neestingita kalko iris al tuta Jutlando. Dum ducent jaroj oni konstruis en Jutlando pli ol du mil kirkojn.

Akvofluo

La laboro en la kalkejoj okazis tutjare. En vintro oni laboris en kalkminejoj, en somero subĉiele (surface). En 1872 la kamparanoj vendis siajn privilegiojn al industria entrepreno. La kalkon oni nun uzis ne nur por produktado de mortero. La metalprodukta kaj la kemia industrioj aĉetis kalkon, kaj la agrikulturistoj aplikis ĝin al siaj agroj. La plej malbon-kvalita kalko estiĝis valora varo.

Detalo de fosaĵo

La grandskala produktado per kampotrajnoj kaj vartransportaj baskul-vagonetoj postulis pli grandajn galeriojn, sed la kalkon la laboristoj tamen dehakis per pikpioĉoj.

En 1953 ĉesis la laborado mineja, post du pliaj jaroj ankaŭ la surfaca. Ĝis 1978 la fornoj brulis kalkon el Djursland, tiam la produktado de kalko en Mønsted ĉesis.

La violinisto Anker Buch posedis la kalkfosaĵojn ekde 1981. Li aranĝis en la fabriko kaj en la galerioj koncertojn. Tiu tradicio daŭras.

En 1997 la dana ŝtato aĉetis la kalkfosaĵojn, la konstruaĵojn de la kalkfabriko kaj la ĉirkaŭan areon kaj protektis la tuton kiel monumenton.

Estas sesdek kilometroj da galerioj en la fosaĵoj. Iuj estas tute malaltaj, tiel ke viro ne povas stari en ĝi. Aliaj estas grandaj kiel domegoj. Du kilometroj estas lumigitaj.

En la kalkminoj travintras pli ol dek mil vespertoj. En printempo kaj somero ili manĝas insektojn en tuta Jutlando, sed jam en aŭgusto la vespertoj revenas al Mønsted. Ili pariĝas kaj flugas al vintrodormado. En vintro ili sin kaŝas en fendoj aŭ kalkkavaĵetoj.

En la kalkfosaĵoj oni stokas ducent kvindek tunojn da fromaĝo. Konata melkejo produktas kaj veturigas ĝin ĉi tien. Dum kvar semajnoj la fromaĝo maturiĝas en la fosaĵoj, ĉiusemajne oni turnas ĝin. La aerhumido de 98 % kaj la konstanta temperaturo de 8 gradoj (kiuj cetere portempe malfunkciigis mian fotilon!) estas bonegaj kondiĉoj por la stokado. La fromaĝo estas vendata ĉefe en Germanio kiel Höhlenkäse (kavernofromaĝo), sed oni povas preni hejmen specimenon da ĝi kiel suveniron.

Al la fromaĝejo: fermita pordo

(Laŭ informoj de flugfolio de Mønsted Kalkgruber)

Ekskurso al Aars (DK)

Feriado en Limfjordo, regiono en la norda parto de Jutlando (Danlando). Antaŭ kelkaj tagoj ni faris mallongan ekskurson.

Aars estas tipa dana urbeto kun belaj, diverskolore farbitaj domoj, vendejoj kaj riĉa kultura vivo. Oni aktuale preparas la feston de la cimbroj.

La cimbroj estis ĝermana popolo, kiu iam konjekteble loĝis en norda Jutlando, do ĝuste ĉi tie sur la duoninsulo Himerlando, de kie ili foriris suden ĉ. la jaro 120 a. K. kune kun teŭtonoj kaj ambronoj. Oni supozas, ke ŝanĝoj de la klimato kaj ŝtormondego kaŭzis la foriron. Plurfoje ili batalis kontraŭ rom-imperiaj armeoj, atingis Gaŭlujon kaj la Iberan duoninsulon. Fine la romanoj venkis ilin ĉe la hodiaŭa Aix-en-Provence. La irado de la cimbroj estis la unua el longa vico da konfrontaĵoj inter ĝermanoj kaj romanoj.

Sed mi kaj mia edzino nun iras tra la stratoj de Aars. Estas tempo de tagmanĝo, kaj ni aĉetas en »Kimbrer Grill« fiskefilet-on. Estas granda telero kun impresa porcio da fiŝfileo kun terpomfingroj, saŭco kaj salato. Estas tre bongusta manĝo!

Eĉ ĉi tie, en manĝobudo sur placo en malgranda dana urbo, mi povas pagi senkontakte per kreditkarto. En Germanio senkontakta pagado estas preskaŭ nekonata. Germanoj ĉiam kaj ĉie supozas spionadon kaj laŭleĝan aŭ kontraŭlegan kopiadon, registradon kaj misuzadon de personaj informoj kiel nomo, adreso, vestaĵ-grando, dato de lasta aĉeto de pantalono kaj ties prezo, konto-numeroj, …

Estas tre simpla afero. Mi ne metas la karton en fendon de la kartoaparato (perkarta pagilo), sed tenas ĝin super ties malgrandan ekranon. La elektronikaj cirkvitoj de la karto kaj de la pagilo interparolas per NFC, tio estas mallongdistanca komunikado (eble 2 cm). Ili interŝanĝas la samajn informojn, kvazaŭ mi metus la karton en la pagilon. Por malgrandaj sumoj tio sufiĉas. Se mi volas pagi grandajn sumojn (super 20 aŭ 25 eŭroj) la pagilo petas entajpadon de mia PIN. Tiel oni povas rapide kaj simple pagi kafon, glaciaĵon aŭ … tagmanĝon por du personoj. Ankaŭ la nacia dana debitkarto Dankort havas tiun funkcion.

La vendistino ne havas ordinaran pagilon, sed smartfonon kaj ekstran leg-aparaton, evidente la sistemo estas simila al tiu de Square Inc. en Usono.

Mia filino iam vojaĝis al Londono kaj forgesis preni siajn PIN kun si. Bonŝance ŝi havis kreditkarton taŭgan por senkontakta pagado kaj per ties uzado povis vivteni sin kaj veturi per metroo dum tuta semajno.

Ni leviĝu kaj daŭrigu nian promenon tra Aars. Kaj jen mi vidis aŭton kun okulvitroj! (400 vortoj)

Ferepoka domo sur Amrum

La vadomaro ("Wattenmeer") estas la bordoproksima, malprofunda parto de la Norda Maro, kiu estas sub forta influo de la tajdoj. Ĉiutage vastaj partoj de ĝi sekiĝas dum tempo de malalta maro kaj subakviĝas dum alta maro.

Duna pejzaĝo sur Amrum

Antaŭ du mil jaroj la vadomaro supozeble estis marĉa kaj senarba regiono, sur kiu oni paŝtis brutojn, kaj la hodiaŭa insulo Amrum estis monteto kun miksita arbaro. Ĉi tie loĝis homoj. Oni trovis kvin ferepokajn domojn kaj rekonstruis unun el tiuj. Mi jam skribis pri la birdokaptejo, kaj estas nur kelkminuta vojo de tie tra la dunoj ĝis la rekonstruita domo.

Ferepoka domo inter la dunoj

Grava kaj nom-dona propreco de la ferepoko estis la gajnado de kruda fero el erco kaj la forĝado de hakiloj, tranĉiloj kaj tondiloj. Same kiel jam en la bronza epoko la homoj ŝpinis lanon kaj kolorigis ĝin per plantofarboj aŭ terpigmentoj. Multaj ceramikaj trovaĵoj pruvas la altan nivelo de potfarado.

La kamparana grandfamilio estis plejparte aŭtarka. Ĝi sin nutris per bestoĉasado, fiŝkaptado, brutbredado kaj agrokultivado. La tuta vivo estis dediĉata al la havigo de nutraĵoj kaj aĵoj por la taga vivtenado. Ankaŭ sufiĉa stokado estis necesa. La homoj konservis nutraĵojn per fumaĵado, peklado kaj malvarm-tenado. Oni metie produktis diversajn varojn kaj interŝanĝis objektojn, kiujn oni ne povis mem fari.

En ĉi tiu valo inter dunoj oni trovis tri domojn kun loĝeja kaj stala partoj. Tiujn partojn disigis ŝtonpavimo farita orte al la longa direkto. La pavimo kondukas de la antaŭa al la funda pordoj.

Malantaŭo de la domo

En la stala parto estis ŝtonpavimo laŭ la longa direkto, per kiu oni kaptis la ekskrementojn de la bovoj.

Stalo en la domo

En la centro de la loĝeja parto troviĝis fajrero.

Fajrejo

La domomuroj konsistis el turftranĉaĵoj aŭ el lignoplektaĵo plenŝmirita per lomo. Paraj lignaj fostoj portis firstotegmenton.

Detalo de muro

(La ferepoko estas nomita laŭ la ĉefa materialo de il-farado de tiu tempo. Laŭ la sistemo de la "tri epokoj" ĝi estas la lasta granda periodo de la homa prahistorio post la ŝtona kaj la bronza epokoj. Ĝin sekvas la klasika antikvo de la greka-roma mondo. La ferepoko komenciĝis proksimume je 1200a jaro antaŭ Kristo, kiam la hindo-eŭropaj hititoj inventis la prilaboradon de fero. La Hitita Imperio troviĝis en regiono, kiu respondas proksimume al la hodiaŭa Anatolio. Por meza Eŭropo oni datas la komencon de la ferepoko je 800 a. K.)

(Teksto laŭ diversaj informtabuloj ĉirkaŭ la priskribita domo)

Kunmetaĵoj:

• agr·o·kultiv·ad·o
• best·o·ĉas·ad·o, bird·o·kapt·ej·o, bord·o·proksim·a, brut·bred·ad·o
• ĉiu·tag·e
• dediĉ·at·a, dis·ig·i, dom·o·mur·o
• fajr·ej·o, fajr·er·o, far·ad·o, far·it·a, fer·epok·o, first·o·tegment·o, fiŝ·kapt·ad·o, forĝ·ad·o, fum·aĵ·ad·o
• gajn·ad·o, grand·famili·o
• hak·il·o, hav·ig·o
• inform·tabul·o, inter·ŝanĝ·i
• kamp·ar·an·o, kelk·minut·a, kolor·ig·i, komenc·iĝ·i
• lign·o·plekt·aĵ·o, loĝ·ej·o
• mal·alt·a, mal·antaŭ·o, mal·profund·a, mal·varm·a, miks·it·a, mont·et·o
• nom·it·a, nutr·aĵ·o
• pekl·ad·o, plant·o·farb·o, plej·part·e, plen·ŝmir·it·a, pot·far·ad·o, pra·histori·o, pri·labor·ad·o, pri·skrib·it·a, proksim·um·e, propr·ec·o
• re·konstru·i, re·konstru·it·a
• sek·iĝ·i, sen·arb·a, stok·ad·o, sub·akv·iĝ·i, supoz·ebl·e
• ŝton·pavim·o
• ten·ad·o, ter·pigment·o, tond·il·o, tranĉ·il·o, trov·aĵ·o, trov·iĝ·i, turf·tranĉ·aĵ·o
• vad·o·mar·o, viv·ten·ad·o

Birdokaptejo Meeram sur Amrum

Antaŭ kelkaj tagoj mi vizitis la birdokaptejon (Vogelkoje) Meeram de la insulo Amrum.

Anaskaptejoj ekzistas jam ekde la 13a jarcento. Ili estas malgrandaj lagoj, de kies anguloj etendiĝas kvar nasokanaletoj, kiuj finiĝas en kaptokorboj.

Tiu birdokaptejo estis instalaĵo por la kaptado de anasoj de 1867 ĝis 1935. Hodiaŭ ĝi estas muzeo.

Tiutempe la insulo estis preskaŭ senarba. Komence de la kaptosezono oni kaptis kelkajn anasojn kiel logaĵojn. Tiujn oni manĝigis en la nasokanaletoj. Iom post iom alvenantaj migrantaj birdoj imitis la log-anasojn kaj naĝis en la kanaletojn. Ĉiu kanaleto estas iomete kurba. Ne vidante mallarĝiĝon de la kanaletoj, la anasoj sentime sekvis la vokojn de logaĵoj. Anaskaptisto observis kaj pelis ilin en la kaptokorbon.

Malgrandaj portempaj lagoj estas tipaj por dunejoj. En somero ili kutime sekiĝas. Tiel en la dunoj estiĝas marĉaj makuloj, sur kiuj kreskas maloftaj plantoj. En la birdokaptejo dum la tuta jaro estas akvo pro speciala grundotavolo. Hodiaŭ kvar el la origine kvin alfluaĵoj estas sekaj. En la iamaj fluejoj staras betuloj, kiuj forkonsumas en la someraj monatoj la akvon, antaŭ ol ĝi fluas en la lageton.

Hodiaŭ anasoj kaj anseroj vivas sendanĝere kaj ĉefrolas en la fotostrioj de la turistoj.

En apuda apartejo ni vidas kapreolojn ripozantajn en somera suno.

Lago ĉe la birdokaptejo inter dunoj